Bel Kayması nedir?
Omuriliğin içinden geçtiği omurların dizilişinin bozulması, omurların diğer omurların üstüne binmesi ya da sağa yada sola çıkıntı yapması, buna bağlı olarak etrafındaki sinirleri ve dokular zedelemesi, bel kayması (spondilolistezis) olarak adlandırılır. Omurgamız 24 tane omur yani vertebradan oluşur bu omurlardan kalçadan itibaren ilk beşi L1-L5 olarak adlandırılır. Bel kayması bu omurların bulunduğu kısımları etkiler.
Bel kayması neden ortaya çıkar, kimlerde daha sık görülür?
Aşamalı olarak omurların yıpranması ya da L1-L5 omurları arasında kalıntı oluşması bel kaymasını tetikleyebilir, ayrıca sporcu yaralanmaları, kazalar, tümörler, bel kaymasına neden olabilir. Zor geçen bazı doğumlarda bel kayması ortaya çıkabilir. Yaşlılık bel kaymasının önemli nedenlerinden biridir zira uzun yıllar hırpalanan omurlar ve sıklaşan ağrılarla bel kayması ciddi bir soruna dönüşür.
Bel kaymasının belirtileri nelerdir?
Bel kayması yaşayan çoğu hasta bunu fark etmeyebilir ya da radyografi testlerinde tesadüfen fark edebilir. Bu sebeple bazı hastaların hiçbir şikayeti yoktur. Bunun yanı sıra, kalçanın hemen üstündeki bel çukurunda az önce L1-L5 diye tabir ettiğimiz bölgede ağrı duyulabilir, eğer kayan omurlar bir siniri sıkıştırmış ise tüm bacak hatta topuğa kadar yayılan ağrılar hissedilebilir bu ağrıları siyatik olarak adlandırırız. Hasta vücüdunu askıya aldığı zaman ya da öne doğru eğildiği zaman ağrı hissi azalır. Eğer uyuşukluk hissizlik veya karıncalanma varsa bu sinirlerin zarar gördüğünün işaretidir. Tüm bunlar hastanın hayat standartlarını olumsuz yönde etkiler. Kişi tedbirli hareket etme ihtiyacı hisseder.
Tedavisi nasıl yapılır?
Belkayması tedavisi için uygulanacak 3 yöntemden bahsedebiliriz.
1- İlaçla tedavi
2- Fizik tedavi
3- Ameliyat
İlaçla Tedavi: Ağrıların ağır olmadığı veya belli aralıklarla hissedildiği durumlarda ameliyata gerek duyulmaz ağrı kesicilerle, dinlenme tavsiye edilir. Hastanın hikayesine göre ilaçla tedavi fizyoterapi ile desteklenir, ağrının şiddetli olduğu durumlarda ya da hastanın ameliyatı reddettiği durumlarda ağrılı omurlar arasına enjeksiyon(epidural steroid) yapılır o bölgeye ağrı dindiriciler verilir fakat bu işlem hastanın tedavisini sağlamaz sadece geçici bir rahatlama sağlar. Bel korsesi kullanılabilir.
Fizik Tedavi: Soğuk sıcak kompresler, TENS uygulamaları, omurları rahat ettirecek pozisyonların bulunması, kasların çalıştırılması ve egzersizlerden oluşan bir bütündür. Fizik tedavi, fizyoterapi merkezlerinde bitmez, tedaviye hekiminizin verdiği egzersizler ve kompreslerle devam etmeniz gerekir.
Ameliyat: İlk iki aşamada sonuç alamadıysanız cerrahi müdahale gereklidir. Ameliyat omurilik bölgesi sorunlarında önemli bir karardır. Ameliyat sırasından ve sonrasında çok daha ağır komplikasyonlar oluşabilir. Bu sebeple tedavi için işinin ehli bir uzman seçmek çok önemlidir. Fakat son yıllarda bu tür ameliyatlara yardımcı olmak maksadıyla mikro hassas cerrahi asistanı (Micro-Precise Surgery Assistant) adı verilen yardımcı bir aparat geliştirilmiş, felç riski en aza indirilmiştir. Ülkemizde henüz yaygınlaşmayan bu sistem sıfır hata ile çalışmaktadır ama her zaman için risk söz konusudur.
Yakalanmamak için neler yapılmalıdır?
Hareketsiz bir yaşam, ani hareketler, ısınmadan yapılan sporlar, ağır ve dengesiz yük taşımak bu hastalığı tetiklediği için tedbirlerimizi ona göre almalıyız. Dik durmalı, ağrılıkları öne doğru eğilerek değil de dizlerimiz kırarak kaldırmalıyız, yüzme sporu tüm vücudumuzu çalıştırdığı için kemiklerimiz ve omurlarımız güçlenecektir, karın kaslarımızı güçlendirmek, bel için en faydalı davranış olacaktır güçlü karın kasları, bele binen yükü azaltacaktır. Tüm kemik rahatsızlıklarında olduğu gibi kalsiyum alımına önem vermeliyiz. Çocuklarımıza bol süt içirmeliyiz.
