Tibia ve fibula kemikleri, diz ile ayak bileği arasında kalan baldır bölgesinin kemik yapısını oluştururlar. Tibianın özellikle baldırın ön kısmında çevresinde kaslar yoktur ve yumuşak doku örtüsü çok incedir. Tibia kemiği baldırın ön kısmında elle de hissedilir. Bu nedenle baldır bölgesine direkt gelen travmalarda sıklıkla yumuşak doku yaralanması ve açık kırıklar görülür. Tibia ve fibula kemikleri birbirlerine interosseoz bağ denilen fibroz bir doku ile sıkıca tutturulmuşlardır. Bu nedenle de olsa gerek tek başına tibia kırığı nadir görülür, sıklıkla tibia ve fibula birlikte kırılır. Yaralanmanın oluşuna göre iki kemikteki kırık aynı seviyede olabileceği gibi farklı seviyelerde de görülebilir.
Tibia-fibula kırıkları nasıl oluşur?
Tibia-fibula kırıkları, trafik kazası, yüksekten düşme, ateşli silah yaralanmaları, darp gibi yüksek enerjili travmalarla olabildiği gibi spor yaparkan olduğu gibi dönme şeklinde, makaslanma şeklinde indirekt düşük enerjili travmalarla da görülebilir. Yüksek enerjili kırıklar genellikle açık kırıklardır. Açık kırık, kırık uçlarının dış ortamla temas olduğu kırıklara denmektedir. Açık kırıkların en önemli özelliği acil cerrahi tedaviyi gerektirmesidir.
Tibia-fibula kırıklarının tanısı nasıl koyulur?
Tibia- fibula kırıklarında bacakta şekil bozukluğu, bacakta anormal hareket, çok şiddetli ağrı, bacakta kısalık, üzerine basamama gibi bulgular ile tanı çoklukla fizik muayene ile koyulur. Kırığın; parçalı olup olmadığı, kemik kaybının olup olmadığı, kırığın yerini saptamak amacı ile radyolojik inceleme yapılr. Tibia kırıkları lokalizasyonlarına göre; 1-proksimal tibia (Tibia plato) kırıkları, tibia cisim kırıkları ve distal tibia (tibia plafond) kırıkları olarak sınıflandırılır. Tibia plato ve tibia plafond kırıkları eklemide içeren kırıklar olduğu için kırık uçları arasında ayrışma ve kırığın eklem içi kısımlarında basamaklaşma olup olmadığını değerlendirmek için bilgisayarlı tomografi tetkiki yapılır. Ayrıca sıklıkla sporcularda yada yeni spora başlayanlarda aşırı yüklenmeler sonucu stres kırıkları da görülür ki bunlar direkt radyografilerde görülemezse MR tetkiki istenir.
Tibia-fibula kırıklarının tedavisi nasıl yapılır?
Tibia stres kırıkları, Tibianın tek başına kırıkları, ayrışma,kayma göstermeyen kapalı transvers tibia-fibula kırıkları, alçı ve/veya yürüme ortezi ile tedavi edilebilirler.
Açık kırıklarda geniş yumuşak doku defektleri olan tibia-fibula kırıkları, kemik kaybı olan kırıklar, kompleks tibia kırıkları, eksternal fiksasyon yöntemi ile tedavi edilirler.
Tibia plato ve tibia plafond kırıkları sıklıkla açık redüksiyon ve klilitli ya da kilitsiz plak ve vidalarla tedavi edilir.
Tibia cisim kırıklarında, mümkün olan her zaman kilitli yada kilitsiz intramedüller çiviler kullanılmalıdır. İntramedüller çivi, çelik, yada titanyumdan yapılan çubuk şekilinde olup kemiğin içine özel teknikle ilerletilen çivilerdir. Bu çiviler üst ve alt uçlarındaki deliklerden geçirilen vidalarla kemiğe tespit edilirse kilitli intramedüller çivi adını alırlar. Kilitli çiviler, tibianın parçalı kırıklarında dizilimi sağlamada, oblik seyirli kırıklarda kayma veya kısalmaya engel olmak için tercih edilirken kırık uçlarının birbirine yaklaşması, kompresyonu hedeflenen transvers kırıklarda intramedüller çivi üst yada alt uçlardan kemiğe tespit edilirler.
Tibia-fibula kırıkları ne kadar süre de kaynar?
Tibia-fibula kırıklarında ortalama kaynama süresi 4-6 aydır. Bu süre 1 yıla kadar uzayabilir.
